Als sporter is een optimale gezondheid van kritiek belang voor maximale trainingseffectiviteit, herstelsnelheid en wedstrijdprestaties. Kleine tekorten of overschotten in vitamines en mineralen kunnen, zonder dat je het zelf merkt, voor een beperking zorgen op die gebieden. Het meten van je bloedwaarden kan helpen om deze tekorten en overschotten te identificeren, zodat het kan worden geadresseerd. Het haalt veel giswerk uit het optimaliseren van gewoontes en helpt prestaties verbeteren.
Het gaat wat ver om alle vitamines, mineralen en andere voedingswaarden uit te lijsten en hoe deze belangrijk zijn voor optimale sportprestaties, maar hieronder ter illustratie een aantal voorbeelden die tot de verbeelding spreken!
Vitamine C
Misschien niet direct de meeste voor hand liggende vitamine in deze lijst; vitamine C is vooral bekend als de vitamine die beschermt tegen verkoudheid- en griepvirussen. Niet ziek worden en snel herstellen als je toch ziek wordt zijn echter heel belangrijk voor optimale prestaties. De algemene wijsheid dat vitamine C helpt lijkt niet uit de lucht gegrepen; mensen die een fikse dosis vitamine C nemen bij verkoudheid herstellen sneller. Bovendien kan vitamine C helpen te beschermen tegen ziektes. De stress van intensieve trainingssessies beperkt tijdelijk het immuunsysteem, waardoor je meer risico loopt ziek te worden. Vitamine C helpt het immuunsysteem op peil te houden bij extreme fysieke inspanning. Er is echter meer dat vitamine C interessant maakt:
Mensen met een hogere vitamine C concentratie in het bloed hebben een grotere spiermassa, wat suggereert dat vitamine C een rol speelt bij het opbouwen/ behouden van spieren
Vitamine C en quercetine verbeteren de lichaamssamenstelling van sporters
Een overschot aan calorieën is minder dikmakend bij voldoende vitamine C
bij duursporters helpt vitamine C de aanmaak van testosteron op peil te houden
Vitamine C is heel veilig en je kan geneigd zijn bij het lezen van bovenstaande voor de zekerheid een hoog gedoseerd supplement te nemen. Dit kan waarschijnlijk geen kwaad voor je gezondheid, maar balans is wel belangrijk voor optimale prestaties. Vitamine C is een antioxidant die het lichaam helpt oxidanten op te ruimen. Dit kan echter het trainingseffect deels teniet doen als het te goed werkt, de stress en oxidanten die het gevolg zijn van een trainingsessie zijn een belangrijk signaal voor het lichaam. Het te effectief wegnemen van die oxidanten lijkt het trainingseffect van krachttraining en ook duur- en intervaltraining te kunnen beperken. Wat voor de ene persoon genoeg vitamine C is, is voor de ander te weinig (of juist teveel). Een bloedtest kan meer inzicht geven in welke inname optimaal is voor jou.
Magnesium
Magnesium is een zeer belangrijk mineraal waar we al eerder over schreven en is van kritiek belang voor onze gezondheid; een tekort is direct gerelateerd aan het ontwikkelen van veel welvaartsziekten (hart- en vaatziekten, diabetes, etc.). Een groot deel van ons krijgt tegenwoordig te weinig binnen doordat we veel bewerkte voedingsmiddelen eten. Naast het belang voor de gezondheid in het algemeen heeft magnesium ook een aantal eigenschappen die van groot belang zijn voor sporters:
magnesium heeft een aanzienlijke impact op de kwaliteit van de slaap (en goed slapen is van kritiek belang voor een goed herstel na fysieke inspanning)
daarnaast helpt magnesium om maximaal te presteren bij (over)vermoeidheid
suppletie met magnesium remt spierafbraak bij duursporters
kortstondige magnesium suppletie kan de maximaalkracht vergroten
hogere magnesiumniveaus zijn geassocieerd met hogere testosteron en IGF-1 niveaus, belangrijk voor spieropbouw
voldoende magnesium helpt om spierkrampen te voorkomen (een tekort aan magnesium zorgt ervoor dat mensen veel eerder dan nodig last krijgen van kramp)
De dagelijkse magnesiumbehoefte kan significant hoger zijn voor sporters. Intensieve inspanning verhoogt de behoefte en daarnaast zorgt zweten tijdens de inspanning dat er meer magnesium via de huid verloren gaat. Er zijn significante verschillen tussen mensen in de daadwerkelijke magnesiumbehoefte, waardoor het volgen van dagelijkse richtlijnen zeker geen garantie is voor optimale magnesiumniveaus in het lichaam.
Omega-3
Omega-3 is een benaming een groep essentiële vetzuren (we hebben deze nodig in ons lichaam, maar kunnen het niet zelf aanmaken). Veel mensen krijgen naar verhouding onvoldoende omega-3 vetzuren binnen. Dit wordt deels veroorzaakt doordat er minder in onze voeding zit, maar vooral doordat we teveel omega-6 vetzuren binnen krijgen. De balans tussen deze twee vetzuren blijkt zeer belangrijk voor het lichaam. De onbalans bij veel mensen zorgt ervoor dat veel studies positieve resultaten laten zien bij suppletie van omega-3 vetzuren. Enkele voorbeelden die interessant zijn voor sporters:
visolie (samen met curcumine) helpt spierafbraak te voorkomen
krachttraining die extra visolie slikken bouwen meer spiermassa op
suppletie met DHA (een omega-3 vetzuur) lijkt de kwaliteit van slaap te verbeteren
extra EPA (een omega-3 vetzuur) heeft een positief effect op het uithoudingsvermogen
omega-3 helpt bij het reguleren van stress- en ontstekingsniveaus in het lichaam, belangrijk voor snel herstel
naast sterker en fitter zijn mensen die omega-3 suppletie krijgen ook slanker
de ontstekingsremmende werking van omega-3 beperkt de ernst en duur van spierpijn na een intensieve trainingssessie, waardoor er weer sneller/ harder getraind kan worden
Omega-3 is relatief veilig als supplement wordt door velen al genomen. Echter, omdat de balans tussen omega-3 en omega-6 zo belangrijk is weet je nooit zeker of de inname optimaal is voor jouw situatie. Met een bloedtest is een uitgebreide analyse mogelijk van de vetzuren in het lichaam, inclusief de verhouding tussen omega-3 en omega-6. Op basis van deze informatie is veel beter te bepalen of je inname van omega-3 en omega-6 op het juiste niveau zit.
Vitamine D
Vitamine D hebben we net als magnesium al uitgebreid behandeld in een eerdere post. Veel mensen komen te weinig in de zon om (het hele jaar) voldoende vitamine D aan te maken. Dit is bij sporters niet anders: 70% van de topsporters heeft te weinig vitamine D in het bloed volgens de universiteit van Wageningen. Dat is niet slim want vitamine D speelt een belangrijke rol in het bereiken van optimale prestaties. Enkele voorbeelden:
net als vitamine C is vitamine D erg belangrijk voor het goed functioneren van het immuunsysteem. Volgens deze studie kan het de kans op griep halveren. Minder vaak ziek = meer en effectiever trainen!
mensen met meer vitamine D in het bloed zijn fitter
vitamine D helpt bij het verbeteren van lichaamssamenstelling
de testosteronspiegel is sterk afhankelijk van voldoende vitamine D
vitamine D is belangrijk voor een goede spierweefselkwaliteit en vergroot de spierkracht
Vitamine D heeft interacties met vele andere vitamines en mineralen, zoals calcium, fosfor, magnesium en zink. Die interacties kunnen een flinke impact hebben op de vitamine D waarden in het bloed. Een fosfor overschot kan bijvoorbeeld zorgen voor een vitamine D tekort, ondanks voldoende inname van vitamine D. Fosfor zit als E-nummer in heel veel bewerkte voedingsmiddelen, waardoor veel mensen er teveel van binnen krijgen. Een bloedtest op vitamine D is een uitstekende methode om te bepalen of je een tekort hebt aan vitamine D en wat de mogelijke oorzaak daarvan is.
Welke bloedwaardentest?
Zoals genoemd zijn bovenstaande slechts een selectie van de biomarkers die van groot belang zijn voor de sporter. Naast andere vitamines en mineralen kunnen bloedtests inzicht geven in vele andere relevante biomarkers (denk bijvoorbeeld ook aan testosteron, aminozuren, schildlklierfunctie, etc.).
Bij healthFX bieden we enkele pakketten die je als basis al een relatief breed inzicht geven. Zo geeft het vitamines en mineralen pakket inzicht in onder andere vitamine D en magnesium. Het gezond en lang leven pakket geeft daarbovenop ook nog inzicht in omega 3 waarden. Lees hier meer over de tests in onze pakketten.
Klanten van healthFX hebben daarnaast de mogelijkheid om honderden losse tests en testpakketten bij te bestellen in de online winkel voor klanten. Desgewenst kan je zo verdere tests uitvoeren, zoals:
alle vitamines en mineralen
aminozuur analyses (eiwitten)
vetzuur analyses
leverfunctietests
nierfunctietests
schildkliertests
hormoonwaarden
etc. etc.
In alle gevallen zijn tests los te bestellen (bijvoorbeeld een vitamine C test) of als voordelig pakket (bijvoorbeeld het vitaminepakket).
Breng met healthFX je prestaties naar het volgende niveau!